Ev. Poda Sian Raja Salomo 23 : 15 - 26
Baon ma roham
tu dalan na denggan
Di ganup jolma
do tubu pangidoan di haporluanna be. Denggan doi tutu, alai unang gabe tubu
“MONGKUS” (serakah – nafsu). Ai halak na ni rajaan ni roha dagingna di sipanganon,
boi sajo doi gabe dimamfaathon angka halak na asing marhite sian sipanganon na pinatupa alai
“MANIPU”, siala ni boi sajo ingkon gabe sipangoloi ibana di parenta ni na
mangalehon sipanganon i, ala naung butong ibana (ay. 1- 3); halak na giot
rohana disipanganon na tabo sian sahalak na holit, ingkon tarrobung ibana di
paretongan na so sian ias ni roha (6 – 7). Pangarajaion di diri hombar doi tu
namangarajai bibir asa manghatindahon na sintong (jujur). Ndang ulaon na mura
nian na mangarajai diri (mengendalikan diri), siala ni ido gabe torop halak na
ni rajaan ni dagingna sandiri. Sasahalak na manggogohon dirina ingkon mar-ARTA
ingkon gabe kecewa molo angka usaha na i na martaon taon i, gabe habis di
sangkidop mata. Hagogon ni roha daging i tergantung tu rohana sandiri doi.
Ibana do na boi mangaturhon sangkap sangkap na sandiri. Ganup halak na so boi
mangarajai hagiot ni dagingna, ndang bao tongtong mangarajai dirina sandiri,
lan ma halak na asing. Pemimpin besar na boi mampartahanton harajaonna ima
halak na boi mangarajai dirina sandiri, ndang gabe tarjorat dibagasan hagiot ni
rohana, na tau mandabuhon ibana sandiri.
Hal na
rumingkot muse ima pangajarion di ianakhon. Mulai sian dia do dakdanak i
ringkot ajaran? Sahatopna ingkon maruli pangajarion do molo dakdanak i, ala
parsiajaran i marhadomuan doi tu haluaon ni rohana (jiwanya). Haporsuhon bolon
do sasintongna molo sahalak natoras ndang bertanggungjawab di pangajarion di
iankhonna, jala na pasombuhon ianakhonna mamillit dalanna sandiri. Dibagasan
“na so marnida” (kebutaan) jala na so adong do pe pangantusion na tama ni
sasahalak anak, ido na mambahen ibana tarrobung tu angka ulaon na marisuang
diportibi on (sisiasia ni portibi on). Tung boha ma sahalak natuatua na so
mampardulihon pangajarion di anakhonna. Ndang olo nasida mendidik ianakhonna
dohot denggan, alai justru gabe mangoloi saluhut angka hata ni iangkhonna
marhite na dimanjahon, jala ndang dipaingot ianakhonna uju marsala ibana
ditongatonga ni keluarga (patudos tu
barita ni si Hopni dohot Pinehas anak ni si Eli {1 Sam. 2}). Laos dison ma
tarida, manang na songon dia do peranan ni natuatua i mangajari ianakhonna, asa
saut na diparsitta, ingkon rap saoloan dohot na toras laho mangalehon
pangajarion {“DUNIA PENDIDIKAN”} tu angka ianakhonna.
Mabuk boi
manghorhon 2 hal:
1.
Habaranion manang kenekatan na tarlobi laho mangulahon
ulaon na gok mara.
2.
Manang baliksa, mangulahon angka ulaon na pailahon.
Manang, na mangulahon angka ulaon na pailahon. Alai on disadari/disesali, alai
hasesega na so boi be tarpaulin
Poda dibagasan
turpuk on, mambahen sada pola/bentuk nasihat ni natua-tua maradophon
ianakhonna. Poda i ima: ingkon dalananta
ma ngolu i dibagasan habisuhon jala biar mida Jahowa na gabe ondolanna, ndang
na gabe mangharingkothon ngolu ni halak na fasik/parjahat (17 – 18). Jadi halak na marpangunsandean tu jolma i,
ngoluna ingkon terjamin jala marpanghirimon. Nang dison dipabotohon taringot tu
ringkot ni na marsiajar marhite sian na manangihonsa:”Mananginangi ma ho ale anaha,
asa marbisuk ho, jala patongon roham tu dalan na tigor”. Lapatanna:
halak na olo marsiajar ndang godang manghatai, alai godang manangi nangi. Ai
sian na manangihon tubu do parbinotoan dohot habisuhon. Dung tubu parbinotoan
dohot habisohon i, peakhononton mai tu dalan na tigor, asa gabe ulaon na
denggan jala pangalapan hasangapon ma i di ganup jolma. Halak naung maruli di
parbinotoan dohot habisuhon ni roha ndang boi be gabe dipaotooto halak
sipangotootoi i, jala boi ma on dohononta halak NA PANTAS MARROHA.
Siala ni ima,
halak na pantas marroha (berhikmat) ndang paloashon dirina dililuhon (sesat)
marhite pardonganon na sala (bnd. 1 Kor. 15:33). Ciri halak naung bongot tu
pergaulan sesat ima na so adong di ibana pangarajaion di hadirionna (kendali
atas hidupnya). Manang na diatur rekan rekanna pergaulan jahatna. Par poda on
mambahen dua contoh laho patoranghon 2 pergaulan na jahat i, ima: A]. bergaul
dohot angka parmabuk (sisobur tuak anggur{godang do halak mambahen sada pangantusion
na sala taringot tu pandohan on, na mandok: horbo do na marsobur alai anggo
jolma ndang marsobur, jadi ndang sala na manginum tuak anggur. On pembelaan
diri manang na pasintong diri do on, sasintongna ganup na mabuk manang na
marlobi sian na sintongna nunga tardok i sisobur tuak., jadi di hita unang ala
boi godang di inum gabe tadok ndang dope sisobur tuak, parminum dope;
20 - 21), ihut dohot angka sisohali juhut (tabandingkon
tu hagiot ni torop halak batak dibagasan sada ulaon adat na sai holan
manghaporluhon juhut, bahkan pola marlobilobi, on ndang dihalomohon Debata);
dohot B]. parompuan na so hasea (perempuan
jalang; pelacur: 27 - 28). Dibagasan panguan ni sisobur tuak (pemabuk), mabahen
hita gabe losok mula ulaon (ay, 21), ala mangolu hita di dunia hidup dalam
realitas semu (ay. 33 – 35) jala agoan panghilalaan maradophon angka ulaon na
sintong. Siala naung gabe losok mula ulaon, ndang adong be na gabe dalan ni
hangoluanna. Ndang jumpang be dalan manang hatubuan ni sipanganonna, ai nunga
suda partingkianna holan paulak gogona naung suda hinorhon ni parminumonna. Sedangkan
marsaor dohot pelacur, holan na mangalehon hasonangan parsatongkinan doi, ala i
di ujungna ingkon gabe manegai pamatang i sandiri doi, bahkan pasudahon sandok
ngolu i (27 – 28; patudos: Poda 29:3; Luk. 15:30.). Jala halak na mangihut
mardonganton tu pelacur mardosa tu dirina sandiri (dosa daging), na mangaramuni
dirina sandiri.
Pangaliluon do
dibahen saluhut angka na sonang dibahen portibi on, ai nang angka i do ulaon ni
portibi on na pinamasa ni sibolis i. Hinorhon ni, ganup halak “ingkon MANUHOR
PARBINOTOAN” ndang manggadis (asa unang suda; hata na manuhor boi muse doi
marlapatan, mansai arga situtu do ianggo parbinotoan. Manang: halak na “POGOS”
ndang boi godang mandapot parbinotoan ala soada bahenonna manuhor parbinotooan
i, disiala ni ido ingkon malo jolmai mangalului “ARTA” asa sai adong bahenonnta
manuhor godang parbinotoan i. Manuhor i holan sada gombaran doi dohot
perbandingan ni Napogos dohot na mora. Na pogos i lapatanna: ndang olo
manguhal, sabam rohana di na saotik i. Halak na mora i didok: halak na sai
ringgas mangula jala mangharingkothon ulaonna, gabe taruli ibana di godang
“ARTA PARBINOTOAN i”). Poda na sian natoras tung ido mual ni parbinotoan dohot
roha na marhapantason. Na nidok na dison ima: ndang toishonon poda ni inang
niba. Ai nang angka i do siboan hasangapon dohot las ni roha ni angka natoras.
Marningot pangalaho hadengganin na sisongoni, gabe maruli las ni roha, tondi na
marolopolop di natoras (ay. 25). Pembuktian ni i, na sintong do sioloi poda,
ima: NA MANGALEHON ROHANA TU DEBATA, jala NA MANGHALOMOHON DALAN HASINTONGAN NI
DEBATA. Andul sian i, ndang na tutu ibana namagalului hasintongan jala na
mangoloi tona ni inanana.
Boi do ra tapanghilalahon manang na songon dia do hancit ni roha ni na tua tua
molo angka ianakhonna gabe tarjorat tu angka pergaulan sesat, na mangalaosi
poda. Ndada holan goar na denggan gabe roa, na lobi hancit sasintongna ima
marnida nasida na lam mandao sian hasintongan, ai nunga sega MORAL dohot
MENTAL, jala diujungna ingkon gabe sega do raga dohot jiwa. Siala ni i, unang
be sai tarlapalap (jangan tunda). Patuduhon tanda holong jala na parduli hita
marhite sian roha na ias, parsiajaron na konsisten hombar tu ulaonta (perilaku)
na boi sitiruon ni nasida.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar