AKU ADALAH MASA DEPAN GEREJA GKPI

AKU ADALAH MASA DEPAN GEREJA GKPI
WARGA JEMAAT GKPI TANJUNG BANGSI

Kamis, 03 September 2015

Jamita Minggu, 27 September 2015: Markus 9 : 38 - 50



Markus 9 : 38 - 50 

Ai ingkon siraan do ganup di bagasan api
Patujolo
Sian na na jolo i jala sahat ro di nuaeng, sai tarida dope na margoar horong – kelompok – manang kasta, manang tingkatan dibagasan parngoluan ni hajolma on i. Sian hadirion, sian parkarejoan manang sian parartaon sai adong do pe parhoronghorongan, asing do hundulan ni na sangap sian na lea, asing hundulan ni na mora dohot na pogos, asing hundulan ni na marpangkat sian halak na biasa, lan angka na asing. Laos sian i do penilaian ni sisean ni Tuhan Jesus maradophon angka na asing di luar ni nasida na sampulu dua. Hape Tuhan Jesus mangarahon nasida asa unang tudos nasida dohot portibi on, manang ingkon andul do nasida sian portibi on. Unang adong na manggasipi asa unang adong na targasip hinorhon ni gulmit ni ngolu ni jolma i. Alai ingkon do marlapatan angka siiuhuthon Jesus siangka parpunguan manang parsaoran siganup ari. Hinorhon ni i,saluhut jolmai ingkon dipapita (dipaias; dimurnikan). Saluhut jolma ingkon pita dibagasan parngoluanna disandok na humaliangna. Dua gombaran na pinasahat ni Jesus, ima marhite sira dohot api. Ai sian na uju i pe, nunga didok Jesus, “hamu do sira ni portibi on”. Sipaingot do on tu sude angka siseanna, tu sude angka jolma, asa gabe siboan hadengganon nasida din a humaliangna, hadengganon na marhadameon. Ai ido tanda ni halak naung di papita (dimurnikan) dibagasan api habadiaon ni Debata marhite Tuhan Jesus Kristus. Didok Jesus, on ma ngolu ni angka naung pinapita jala nanaeng papitaon dongan na jolma:
Hatorangan ni turpuk
Ayat 38 – 41: Porsea di hagogoon ni Goar ni Tuhan Jesus. Didok roha ni sisean i, molo halak na diluar ni nasida nasampulu dua, ndang tama i manghatahon goar ni Tuhan i laho pabalihon angka sibolis. Ndang boi halak mamangke goar i, ia so diihuthon nasida Jesus, songon nasida na mangihuthon Jesus ganup ari. Jamita: Parhoronghorongon (pengkelompokan) mambahen jolma i gabe marimba sian halak na asing, na jotjot patubuhon sifat ego, fanatik jala manghorhon tu na pasintong diri manang kelompok na sandiri. On na gabe pemicu di angka parbadaan disadasada punguan (arisa, parsahutaon, nang huria i sandiri). Hape tangkas do nian diboto rohanta: ngolu dibagasan Tuhan Jesus ndang adong imbar na, ai nang Tuhan i pe ndang hea hita dipaimbar. Panghatindangion, panghaporseaon, dohot parulaon hadengganon ido na paimbarhon hita sian halak na asing. Ndang ala ni huria manang punguan marga i umbahen na gabe “TUMINGKOS” hita sian halak na asing. Ndang huria i patokanna, alai PANGHATINDANGION dohot PARBUE NI HAPORSEAON i do lomo ni roha ni JESUS. Jala di muruk do Tuhan Jesus tu sisean-Na, alai di orai nasida halak i. Artina: manang ise na marhatopoyhon goar ni Tuhan Jesus, ido na porsea jala ido na tardok siiuhuthon Jesus. Pambahenan hadengganonon ido panghatindangion di Tuhan Jesus. Pambahenan secara nyata ido na sintong siiuhuthon Jesus, jala ido horong ni Jesus. Tarida ma i sian pandohan-Na: Na painumhon aek santahu tu hamu di bagasan Goarhu, ala Kristus nampuna hamu; ndang na mago upa ni i!
Ay. 42: Unang adong panggasipan (penyesatan):  Hata nang pambahenan, ido na boi jotjot manggasipi jolma. Ulaon ni sisean i, ima: mangarahon jolma asa ditanda, dihaposi, dihaporseai jala diuhuthon nasida Jesus, ndada laho paholangkon manang gabe mangorai nasida mangasahon goar ni Jesus. Ai tudos na manggasipi halak na porsea do angka na mangorai halak na mangasahon goar ni Jesus dibagasan haporseaon na sintong. Ai nang tu hita, ganup do dilehon Tondi, jala tu sandok hita do diusehon hagogoon ni Tondi i. Umbahen ido, tung mansai dokdok do uhum sijaloon ni angka na manggasipi jolma asa dao sian Tuhan Jesus, ima uhum hamatean. Siala ni i: Ingkon manat do hita taringot tu ulaon nang huaso di bagasan goar ni Tuhan Jesus. Unang targasip halak tabehan ala ni punguannta, ala na merasa hita do na sumintong, hita do na tau manghatahon i, ala par-huria au, halak an ndang hurianta.
Ay. 43 – 48: Unang targasip: Ndang halak na jumotjot mambahen hita gabe targasip, alai dirinta sandiri nang pamatangta mambahen hita gabe pargasip maradophon halak, gabe targasip. Didok Tuhan Jesus, molo adong panggasip, unang olo targasip. Artina: ianggo pargasip i sai na adong doi, siala ni i, halak na porsea i unang olo targasip, ingkon tongtong tioponna haporseaonna maradophon Tuhan Jesus i. Saluhutna ingkon jaga di dirina, asa unang panggasip jala targasip. Pamatang i sandiri mambahen hita gabe targasip, ai dioloi roha na i gabe diulahon. Ai halak na targasip binahen ni pamatangna, ndang tau bongot tu banuaginjang. Alai sandok na olo mambahen targasip, ingkon do bolongkonon, asa unang i mambahen sundat bongot tu banuaginjang. Pamatang i ingkon dijamothon, unang mardosa pamatang  i, jala unang gabe targasip diri niba sandiri dohot halak na asing. Isarana na manangko: hita do manangko alai dohot do na tinangko gabe mardosa. Ala gabe sogo ma roha ni na hatangkoan, gabe tarunjun tu dosa.
Ay. 49 – 50:    patudos tu: Mateus 5 : 13. Didok Jesus, saluhut angka na mangihuthon Ibana, ingkon gabe sira. Astuanna: ingkon boi saluhut halak manghilalahon pangalahona na manghorhor tu hadengganon jala tu hadameon. Ingkon adong sira dibagasan dirim. Asa gabe boi dihilala jolma hadirionna, ingkon jumolo adong hadengganon di dirina (untuk menjadi pengaruh yang baik, mereka sendiri harus memiliki kebaikan itu). Aha do hadengganon i? Ima hadameon. Ngolu na marhadameon. Ise do na umbalga di harajaon ni Debata ima halak namangulahon dame (bnd. Ay. 34). Parenta i marlakku doi mulai saonari jala manontong.
Lan muse: sira on ndada holan na paiashon be (memurnikan), alai ngolu siganup ari nama. Adong tugas na pinasahat ni Jesus tu siseanna, ingkon borhat mamaritahon tu liat portibi on, nang pe i ulaon na dokdok, jala ingkon sada do nasida mangulahon TONA on (amanat agung) Tuhan Jesus laho mamaritahon barita nauli-Na i, barita haluaon. Dingolu siganup ari, na so malua do hita sian ragam ni angka parungkilon i. Parungkilon i boi doi gabe sira, songon sira na binahen tu sipanganon, na mambahen tabo jala boi gabe awet (unang busuk: patudos: Jakobus 1:2-4). Alai molo gabe hambar do sira i, marisuang ma saluhutna i. Suang songoni do hita, molo ndang taida parungkilon na gabe sira di hita, ndang marguna be parungkilon na mambahen hita gabe saut tu hasonangan na salelengleleng, alai gabe “busuk” ma hita di tano on. Siala ni ido, ganup hita asa martangiang, usa unang madabo hita tu dosa, siala ni gasip ni dongan nang sian dirinta sandiri. Unang targasip hita binahen ni portibi on nang pamatangta sandiri. Mian dibagasan holong dohot dame ma hita rap dohot donganta, dibagasan serep ni roha. Sai songon na so diroha do nian on, alai taingot ma paro JAMBAR na denggan jala na ummuli doi tu hita! Amen!

Jamita Minggu, 04 Oktober 2015; 1 Musa 2 : 18 - 24



1 Musa 2 : 18 - 24 
Di tompa Debata do pangurupi na saangkup
(Tuhan menciptakan penolong yang sepadan)
Patujolo 
Hasintongan ni pandohan “nunga denggan diida Debata” na tinompa-Na i, tarida ma i sian saluhut jojoran ni panompaon ni Debata. Ditompa Debata do jolma i asa adong mangarajai saluhut na tinompa i, pangisi ni tano on. Ditompa Debata jolma i, asa marpinompari jala sopar. Saluhutna i holan asa singkop, denggan jala uli saluhut na jinadihon ni Debata. Hinorhon ni godang ni sirajaan i jala ingkon adong hagabeon parpinomparon i, ndang tutu denggan holan sada na mangarajaisa jala na boi pasauthon tona ni Debata taringot tu na manggohi tano on. Siala ni ido, tung saluhut do di ida Debata na ringkot di tano on nang di jolma i sandiri, na gabe penanggung jawab di saluhut jadijadian ni Debata. Antong, taida ma na gabe tanggung jawab nu jolma i na ni lehon ni Debata siulahononna di portibi on:
Hotorangan
Ay. 18 Ndang jadi punjung jolma i; Jolma i ndang boi mangolu molo so adong donganna. On ma na patuduhon bahwa jolma i ima mahkluk sosial. Jolma i mangharingkothon halak na asing, jala ido dibahen Debata sada tugas ni jolma i. Dang marhuaso jala ndang margogo jolma mangulahon saluhut tanggung jawab na pinasahat ni Debata, laho mngarajai sandok na san a tinompa na i. Umbahen ido ringkot adomng parompuan i na gabe pangurupi na saangkup do bao i. laos marhite sian hubungan ni baoa dohot parompuan i do gabe boi patulusonna ima taringot tu hasoparon laho manggohi tano on. Didok: pangurupibahen angkupna: marlapatan do on sasahalak i do pasingkophon manang menyempurnakan. Boi dohonon hata on ima marlapatan:”dongan na tung mansai diharingkothon”. Pandohan on sasintongna jotjot do dipakke taringot tu pangalaho ni Debata na sai tong mangurupi jolma i (Allah sebagai penolong manusia: 2 Musa 18 : 4; 5 Musa 33 : 4, 7, 29; Psalm 33 : 20; 115 : 9 – 11; 121 : 2; 124 ; 8; 146 ; 5). Taparrohaon ma hata angkup (menyatakan kesetaraan) ni baoa dohot boruboru ( 1:26-27). Dison taida na dos do gogo manang huaso ni nasida na dua. Kesetaraan jender. Hata pangurupi dison ndang na gabe budak, manang parkarejo. Baoa dohot boruboru gabe sada hubungan na singkop nang dibagasan ulaon, pamingkirion nang tanggung jawab. 
Ay. 19-20. Dijadihon Debata Jahowa sian nasa binatang …. On ma na pabotohon na jumolo do pahanpahanan i dijadihon Debata asa jolma i. Laos on ma naeng dohonna: jumolo do diparade Debata saluhut na tau mangalehon ngolu di jolma i, as ape ditompa jolma i. Jumolo diparade Debata di jolma i na sa na ringkot asa unang marhahurangan nasida dung ditompa Debata jolma i di ari pa-6-on. Tanggung jawab na tung mansai balga do dilehon Debata tu si Adam asa dibahen si Adam goar ni nasa na marhosa laos i saut ma i goarna molo dung i digoar ibana. Mambahen goar ndada holan mambahen, alai sian i tarida jala mangihut ma sada tangggung jawab manjagahonsa, na gabe sahalak na marhuaso ibana di nasa na ginoaranna.  Goar tung mansai ringkot doi di halak Heber. On ma na patuduhon manang na songon dia tanggung jawab manang wewenang dohot huaso ni jolma maradophon angka pahanpahanan (binatang). Alai ndang adong dope donganna pangurupi di ibana.  Ay. 21 Ayat on ma na patangkashon manang na songon dia sasintongna sada hubungan ni baoa dohot boruboru. On ma na pabotohon manang na songon dia hajonohan ni baoa dohto parompuan (manusia itu memiliki hubungan yang sangat intim). Hata Heber na mandok:”rusuk” mandok sada sisi sian parngoluaon ni hajolmaon (aspek kepribadian manusia) na mambahen sada analogi bahwa si Adam na tinompa hombar tumiru rupa ni Debata na ihut patanakhon taringot tu pangalahona. Rusuk on pe boi do marlapatan na pangoluhon, umbahen ido gabe didok Hawa i na gabe ina ni sude na mangolu (3:20). Ay. 22:  Dung i dipauli Debata Jahowa rusuk na binuatna i sian si Adam, bahen boruboru, jala ditogu ibana tu si Adam. Pandohan on boi do marlapatan: na Debata do mangudurhon baoa i (Allah sebagai pengiring laki-laki). Rusuk ima bagian ni pamatang na manjagahon angka horong na tung mansai arga, ima: ate-ate nang na asing nari. Rusuk do na manghopol saluhut na i. Lapatanna: penjaga i ingkon dijaga. Parompuan na manjagahon na ringkot dipamatang i, ingkon jagaon ni nampuna pamatang i sandiri, on ma lapatan ni hata angkupna (kesetaraan).  Ay. 23-24: Parompuan …. Baoa….sada daging….manadingkon natorasna. On ma na nidokna na gabe sada ripe (keluarga), jala si Musa manggombarhon sada keluarga i sada bagian na tung mansai ringkot, ala perkawinan i dao rumingkot sian simatua (Perkawinan lebih terutama dari mertua).  Baoa dohot parompuan naung sada daging, nga ampe be sada tanggung jawab muse dibagasan ripena sandiri. Dang na mandok dang adong be hubungan ni anak dohot natoras, alai songon pengalihan tanggung jawab na lobi ringkot muse nunga sahat tu nasida. Ai nasida naung gabe sada, nunga gabe patubuhon sada “ULU” (pemimpin) di ripe na sandiri. Ndang denggan dua ULU disada siuluhonon, umbahen na gabe ingkon tadinghonon na natorasna. Hata;”sada sibuk” (Rut 1:14; Mat 19:5-6; Ep 5:31), on ma sada pandohan na mandok haringkoton ni sada parsaoran na tung singkop jala sada hubungan na rumingkot dibagasan hubungan ni suami isteri. Marhite sian i, ndang adong be dosa dibagasan hubungan i, ai nunga dipasada nasida. Sada sibuk ipe ido na gabe sada tanggung jawab na pinasahat ni Debata, jala sipaingot doi asa ndang boi “dua sibuk”. Lapatanna: unang mangalangkup, jala ndang jadi sirang(ia so sinirang ni hamatean). Ai hancit do na sirang naung sada hian.
Siboanon tu jamita
1.       Dirohahon Debata do na sa na ringkot di jolma i. Tarida ma i dilehon do di jolma i saluhut haringkotanna, asa unang tung jumpang nian nasa na mabahen ibana gabe sundat pasauthon tangging jawab na pinasahat ni Debata tu jolma i
2.       Dilehon Debata huaso tu jolma mangarajai saluhut na tinompa ni Debata. Huaso mangarajai dison ndada na gabe marlomolomo, alai huaso na bertanggungjawab. Jolma i manghangoluhon sian na tinompa ni Debata alai laos jolma i do na manjagahon na tinompa i. Ai nang Debata muruk do molo disegai na tinompa i. Taparateatehon ma nuaeng na masa: eksploitasi na marlobi mambahen sega lingkungan, termasuk ma i mambahen punah angka binantang, sega angka tombak, kotor angka tao nang sunge.
Parsaripeon i dipasupasu Debata, ala na sada do nasida, sada daging, sada roha, sada panghaporseaon, sada panghirimon jala na umboto dia do kewajiban dohot hak na. On ma ripe na pinarsitta ni Debata.

Jamita Minggu, 20 September 2015: Psalmen 107 : 33 - 43



 Psalmen 107 : 33 - 43

“na pantas roha, jala diparateatehon nasida ma angka asiasi ni Jahowa.”
Patujolo-Hatorangan
Ise do na boi mangungkur huaso dohot hagogoon ni Debata? Tung sada pen dang boi. Huaso ni lobi sian saluhut angka jadi-jadian-Na na adong di atas tano on. Angka na gumogo di portibi on, ndang i dope aloalo ni Debata. Hagogoon ni tano on, ndang tau do pe i pataluhuon Debata, jala jolma na umpistar sian saluhut jolma ndang na i dope na gabe aloalo ni Debata. Siala ni ima, sasintongna ingkon marlas ni roha do hita mar-Debata-hon Ibana.
Ai dipatanak Debata do, Ibana ndada holan Debata ni angka na tinobus i (Israel), alai Ibana do Debata ni saluhut tano on. Ai tangkas taboto, Ibana do mula ni saluhut jala ujung ni saluhut (alpa dan omega), Ibana do manjadihon na so adong gabe adong. Alai ndang so tagamon, angka pangisi ni tano on, boi do gabe ndang be atur na mambahen mara na boi mambahen hahansiton na tarlobi (tapatudos tu Gunung Sinabung). Alai molo tajaha dimula ni turpuk on, nunga tangkas dipatuduhon Debata holong na satia tung bangso-Na (ay. 23 – 32). Par-Psalmen manggombarhon huaso ni Debata i dipatuduhon marhite Hata-Na (firman: ay. 25) dohot angka na binahen ni tangan-Na (ay. 33). Jadi laos on ma horong ni tangiang ni bangso i, mandok mauliate di sude denggan basa na pinatupa ni Debata. Saluhut bangso naung mulak sian habuangan, ditogihon asa mandok mauliate jala mamuji Debata ala ni pangurupion-na diangka na dangol marparniahapan (ay. 17 – 22), angka na malua sian gogo ni galumbang ni laut (ay. 23 – 32), laos turpuk on ima horong ni pangarajumion/pangarimangion {renungan} taringot tu angka pangalaho ni ngolu (nasib kehidupan) na pinasuhar ni Debata. Aha ma na ringkot siingoton, sirimangrimangion, manang sirajumionon sian pambahenan ni Debata? Na marhuaso do Debata  mangarsik angka batang aek gabe halongonan dohot angka mual gabe tano bangkalbangkal.Turpuk on pabotohon taringot tu ragam ni pasupasu jala kutuk na tarida ditingki Debata mangarajai tano on (mengendalikan alam) dohot jolma i. Diturpuk on, manguduti parbaritaan na binahen ni Debata tu marsasahalak. Pengalaman haluaon on naung diida saonari, ima angka ragam ni ancaman sian portibi on ditingki na mangula ulaonna. Parmaraan dohot angka ragam ni ancaman i na tano on, tongtong doi di bagasan pangaramotion ni Debata. Laut ima inganan ni parkarejo di laut. Dibagasan ulaon nasida siganup ari, angka pelaut i na mangadopi ragam ni angka hamaolonna, tongtong do ndang tarbahensa laho maundati aha na naeng masa adopanna di laut i, holan ala ni parbinotoanna taringot tu kapal nang laut i. Na tarbahensa holan ingkon malo do ibana manjaha aha na naeng masa siganup tingki. Artina: ndang tarbahensa mandok asa unang ro galumbang, alai diparade ma dirina laho mangadopi galumbang. On ma na patuduhon, saluhut jolma i ndang marhuaso ianggo mangaturhon aha na naeng masa di tano on, holan na manjagahon dirina do laho mangadopisa. On ma sada bukti, huaso ni Debata do nasa na masa dohot na naeng masa di tano on.
Adong muse na ringkot sirimangrimangion ni jolma i maradophon Debata, asa dihabiari nasida Debata, on ma gombaran na pinasahat ni par-Psalmen:
Ay. 33 – 34: Huaso ni Debata maradophon angka parjahat. Mambahen saluhut angka naung mandok dirina marnapunahon saluhutna, ndang mauas jala ndang male hinorhon ni na adong di ibana, gabe marhahurangan jala ingkon mangae (batang aek gabe halongonan; mual gabe bangkalbangkal; tano bosar (subur) gabe garage (padang asin). Songoni do ngolu ni angka na jungkat roha, angka siginjang roha jala na so mangalehon rohana tu na so marsinadongan laho mangurupisa manang ndang adong roha mangurupi, manang mambagi na jinalona sian Debata. Taingot ma: Manang na aha na tajalo sian Debata, ingkon lehonta doi tu na asing, ai parhitean-Na do hita, songon sunge na mabaor i, manadingkon angka tano napu diangka na binolusna, jala songon mata mual na pasombu uas di angka na manginumsa, jala tano hatubuan na denggan i, mambahen jolma i gabe boasuran. Ay. 35 – 38: Dung dipatuduhon Debata huaso-N na tau pahusorhon saluhut angka na di tano on, na tau do nang Ibana paulakhon songon na parjolo bahkan lobi denggan sian na parjolo i. (Halongonan gabe tao dang sunge; bangkalbangkal gabe angka mual). Ndang holan na paulihon muse, dohot do dilehon gogo ni tano i, asa saluhut halak na male (na hurangan) marhuta disi, jala dapotan hangoluan. Halak na hurangan hian gabe marlobilobi, ai saluhut na niulana marparbuehon na denggan (gabe na niula). On ma suhar ni ngolu na diportibion. Na parjolo angka na sonang hian dibahen do gabe susa ala ni hajahatonna, jala jolma na hurangan hian gabe gok las ni roha. On ma sipaingot na ingkon tangkas di rohanta, jala ingotonta, asa marhusor do saluhut nasa na adong di tano on. Ai ndang guru di hita na sa na adong i, alai guru di na mangalehon jala na paradehon i doi, ima Debata. Antong, halak naung marsinadongan unang lupa di hadironna, jala halak na marhahurangan unang pintor mandele, alai ingkon mangula jala hot marhaporseaon tu Debata. Ay. 39 – 40: Alai nga ibe huroha ngolu na di tano on, tung mansai maol do marningot angka na masa dingoluna, na mambahen lupa na mar-Debata. Ai molo dung lam margogo angka jolma i, ndang dingot be uju gale ibana. Halak naung sangap hian, lupa ibana na hea do ibana lea. Umbahen i do, ingkon dipaulak Debata muse nasida tu ingananna na parjolo. Tarjimput dibahen pangarupaon i, gabe jumpang hangaluton ni ngolu, jala ingkon gabe lilu nasida digoluna. Artina: gabe diloas Debata do nasida angka na jungkat roha di hatangkangonna, jala tung so tau be nasida mulak, ai ndang diboto nasida be dalan mulak, ai nga lilu nasida. On ma gombaran dingolunta, molo sai dihajugulhon jolma i do hatangkangon ni roha i, diloas Debata do nasida mangolu di hatangkangonna, ai nunga tangkas be dinasida parjambaranna, ima HAMAGOAN. 41 – 42: Dipatingkos Debata do uhum tu angka na pogos, na gale jala na lea i. Ai gabe tumorop ma nasida sian angka na jungkat roha i. Asa on ma na gabe pangapulion di angka sisongoni na sian Debata. Marlas ni roha ma nasida, jala ndang tarhatahon ni angka na jahat roha i be. Ndang tardok ni nasida be manang aha, ai nunga jumpang be hatigoran i (keadilan) di sandok ngolu ni jolma i. Ndang adong hasonangan na manontong di angka jolma na mangalului hasonanganna holan diportibi on jala holan tu dirina sandiri. Alai gabe hasonangan na manontong do hasonangan di angka jolma na manghangaluthon asi ni roha  ni Debata. Ay. 43: Turpuk on dipasimpul marhite hata poda (hikmat): Na pantas marroha ima halak na adong do di Ibana pikkiran ni Debata (orang yang berhikmat berarti memiliki puikiran Allah), jala diantusi ibana do sude na binahen ni Debata. Siala nii, jugulhon ma haporseaonmu maradophon Tuhan i, ala tigor do uhum na naeng sipajongjongon ni Debata, jala marlas ni roha ma mandalani ngolungolu on di bagasan hasintongan. Roha on ma asi ni roha ni Debata, jala bilangbilangi ma asi roha ni Debata na jinalom, asa diboto ho mandok mauliate.

jamita Minggu, 13 September 2015; Markus 8 : 27 - 38



Markus 8 : 27 – 38
“Hatindanghon Ma Jesus disandok gulmit ni ngolum”
Patujolo-Hatorangan

Molo tajaha turpuk jamita on, boasa pola sungkunon ni Jesus dope angka siseanNa taringot tu diriNa? Hape naung leleng do nian nasida na sai rap i, jala nunga godang dipabotohon dohot dipatandahon Jesus diriNa tu angka siseanNa. Toho tutu, naung songoni Jesus maradophon siseanNa. Alai dibagasan i saluhutna, ndang sintong dope panhatindangion ni siseanNa i di Jesus, baik tu dirina sandiri nang maradophon angka halak na torop. Tarlumobi naeng bongotan ni nasida ma Kaesarea Pilippi (Sada huta na ni inganan ni halak na so mananda Debata (orang kafir), na pinajongjong ni si Pilippus songon parsombaon na tu Kaisar.) asa mangarade nasida mangadopi angka namasa disi, jala asa unang ganggu roha ni nasida mida Jesus dung sahat nasida jala marsaora nasida di huta i. Sungkunsungkun i ima: Ise do Ahu, didok halak?Ia hamu, ise ma Ahu didok hamu? Dua bentuk sungkunsungkun  na pinasahat ni Jesus tu siseanNa i. Alus na parjolo ndang pola ditanggapi Jesus, alai alus na paduahon dung di alusi si Petrus:”Kristus i do Ho!, gabe adong alus ni Jesus. Sian alus i diboto Jesus ma angka siseanNa na sintong olo marsiajar tu Jesus saleleng nasida rap sapardalanan, jala nunga be mananda Jesus. Molo dung ditanda nasida Jesus, ditanda nasida ma nang Debata naung marsuru Jesus. Ihut ni i muse, ndang dihalomohon Jesus angka siseanNa i manghatindanghon na sala taringot tu Jesus i, ala pardalanan tu golgata (hamatean) i naeng sahat nama. Las  do nian roha ni Jesus umbege alus ni si Petrus i, alai di orai, asa unang dipaboaboa. Ndang na so lomo roha ni Jesus dipaboa taringot tu hadirion ni Jesus maradophon angka halak, alai naeng do tongtong songon angka siseanNa i angka na torop umboto taringot tu Jesus sian angka parniulaon, pangajarion, parjamitaan nang angka tanda na binahenNa, ndang sian parboaboan. Asa unang be songon halak Parise na mangido tanda sian ginjang (ayat 11-21). Siala naung diida Jesus naung adong pangantusion ni sisean i taringot tu diriNa, dipabotohon ma manang na songon dia ma na naeng siadopan ni Jesus di ari na mangihut taringot tu hamateanNa, laos dalanna mamparsangapi AmaNa na di banuaginjang. “Ia Anak ni Jolma i...”  (2 Nunga jumolo hian dipaboa Jesus asa unang dipaboa tu halak taringot tu ha-Mesias-onNa, ala dibagasan pingkiran ni halak Jahudi nunga gomos ditiop rohana, bahwa Jesus ima sahalak raja na paluahon jolma sian penjajahan ni Romawi, hape Jesus ndang lomo rohaNa patuduhon dirina marhuaso, alai Debata do namarhuaso. Hata on muse naeng mangondolhon asi ni roha sian na marhuaso i (anugerah), ima Debata Ama na paheheon Ibana. )
ingkon do godang sitaononna (ay.31). Ayat 31: Aha do na parjolo na pinangido ni Jesus sian jolma i? Ima: mananda Jesus sian ulaonNa di tano on. Aha mai: Manaon godang sitaonon sian jolma. Na tarlumobi ma i manaon hamatean, sian panguhum ni portibion. Alai laos marhite sian i ma nang hangoluan jumpangan ni hajolma on i. Ai molo so mate Jesus, ndang jumpang hangoluan di angka na porsea di Ibana! Ai hamatean i, taluhonon ni Jesus mai marhite sian haheheonNa. Hata on nunga jumolo dilumbahon i tu torop jolma nang tu siseanNa andorang so masa dope saluhut na pinatorangNa i. Ayat 32: Alai, maol dapot antusan pandok ni Jesus i. Alana boi do dohononta ndang tutu i, alana na tahaposi ndang tutu mate Jesus binahen ni hajolmaon, ai guru di Ibana do sude, ido didok rohanta. Hape ndang i, molo songoni do, berarti ndang tatanda do pe Jesus. Ai ndang i hadirion ni Jesus jala ndang i ulaon na pinasahat ni AmaNa i tu Ibana. Ayat 33: Alai molo gabe songoni do pandokta taringot tu Jesus, naung ni rajaan ni sibolis do rohanta disi. Ai lomo ni roha ni hajolmaon ido na binaenna, ndang lomo ni roha ni Debata, hape syarat ni halak na mangihuthon Jesus ima, mangantusi lomo roha ni Debata. Ai lomo roha ni jolma taringot tu hadirion ni Jesus ima: molo rap dohot Jesus, boi pamalum na marsahit, mangalehon mangan, pangolu na mate, nang na asing. Boi dohonon, lomo roha ni jolma, ima: sonang nasida di tano on secara gratis. Ayat 34: Antong songon dia ma hita marparange? “Soadahon diri”:  lapatanna: unang holan na mangharingkothon hasonangan sandiri di portibion, alai dao rumingkot sasintongna, mangharingkothon ngolu sogot. Ndang mangasahon diri sandiri, huhut sadar na so adong mardihadiha di portibion, so ala ni Debata! Siala maol ni na mangulahon i, disima hita gabe marungkil, ai gabe dokdok do siadopanta di portibi on. Alai ndang antap ni i, dibagasan hamaolan i, ingkon lam tanda na mangihuthon Jesus, ndang sumurut. Ayat 35-38: Ndang marguna holan pangomoan manang hasonangan na di tano on na sai dipasarisari. Alana na tading do sude, situjuon ima hasonangan sogot do. Antong, na manarihon ngolu sogot do angka jolma na manahan dihasintongan, huhut ndang mabiar mida huaso na diportibion, ai marlea do halak na pasangaphon na diportibion ala ni biar, alai marsangap do sogot halak na marlea ditanoon ala ni hasintongan ni Tuhan i. Dung jumpang tingkina, halak na marsangap di tano on gabe maila sogot ala mangimbangkon hasangapon sogot na pinatupa ni Jesus. 
Alai, maralo doi diroha ni si Petrus, jala marmungutmungut ibana di rohana. Umbahen na gabe tarmuruk Jesus tu si Petrus, ai nunga disonggopi roha sibolis ibana muse, mamingkirhon na di tano on, ndang dibanuginjang nanaeng siparadeon ni Jesus i (ay.33). Siala ni ido diarahon Jesus angka siseanNa, asa unang holan roha ngolu na ditano on nasida manghirim jala mangihuthon Tuhan Jesus, alai dao andul sian i, ingkon diparsoada dirina jala dituhuk ma silang na tu ibana. Ido na ringkot di Tuhan i, jala ndang i na pinangido ni roha ni Tuhan i.  Laos dilehon pangantusion, asa hape ndang jolma i guru di dirina nang disandok ngoluna, alai Debata sandiri do nang nampunasa. Molo pe tung diomo portibion, ndang marguna i, ai na laho salpu do ngoluna sian tano on. Jala ndang tarbahen arta na diportibion mambahen jolmai sahat tu inganan hasonangan na pinarade ni Tuhan Jesus i (ay.37). Naeng ma ringkot botoon ni hajolmaon i, holan Tuhan i do sogot na mamboto jala na manghatindanghon di banua ginjang, taringot tu sude angka pangalaho nang pambahenan ni jolma i na di tano on tu Ama i (patudos: Mateus 10:32:”Ai ganup na mangkatindangkon Ahu di jolo ni jolma, i do hatindangkononku di jolo ni Damang na di banua ginjang i; dohot Mateus 10:38:”Jala na so mamorsan silang na tu ibana i, laho mangihuthon Ahu, ndang na tama i siseanku.) On do siidaon jala ondo na gabe dalanta sogot bongot tu banuaginjang. Ari sogot, ari parpudi ido siparadeon, ima ditingki haroro ni Kristus na paduhalihon tu portibion.

Siboanon tu Jamita
1.       Taboto ma Jesus, Ibana do Kristus Anak ni Debata, na ro paluahon jolma sian dosa
2.       Dibagasan hasintongan do dihantindanghon Jesus diriNa, jala ganup halak na mandok dirina sisean ni Jesus, siiuhuthon Jesus, ingkon do tongtong dibagasan hasintongan
3.       Godang dope halak Kristen na ragu dipanghophop ni Jesus di dirina sandiri. Tarida mai sian jotjot dope ndang jumpang pos ni roha ditingki godang angka siadopan hamaolan na di tano on. Mabiar jala bobonosan jolma i hinorhon ni gogo ni portibion na mangago roha ni angka jolma, na gabe marroha hajungkaton, hatangkangon jala ndang marholong ni roha
4.       Ihuthon ma Jesus, marhite na mansoadahon diri jala manuhuk silang i. Ai ndang guru dihita daging nang partondionta, alai guru di Ibana do ima Debata na jumadihon jolma nang sandok na adong dingolu ni jolma i.
5.       Antong, horong dia do hita sian na 4-i taringot tu namangihuthon Jesus? Antong, soadahon ma dirim di tano on, asa marsangap hita sogot di inganan na pinarade ni Kristus i di hita, ai mate Ibana ala ni hita, jala mangolu Ibana asa mangolu nang hita!